مهدویت

#جهاد_روشنگری

تحلیلی از چگونگی حضور رییسی در مناظره اول

دعوای شخصی نه شخصیتی

برخی دوستان از جمله برخی دوستان مبلغ ستاد حجت الاسلام رئیسی پس از مناظرۀ روز گذشته، این‌ مطلب را بیان می‌کنند که حاج‌آقا در این مناظره حق مطلب را به‌جا نیاوردند و باید بیش از این در مناظرات اثربخشی می‌کرد. برخی دیگر حتی فضا را کمی احساسی‌تر می‌بینند و می‌گویند ایشان حداقل بایستی به کمک آقای قالیباف می‌شتافت و این درست نیست که پشت قالیباف را خالی کند. این نکات را بیان کردم چون بسیار محتمل است که شما هم این مطالب را شنیده باشید. اما این نگرش ریشه در نکاتی دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازم.

تلقی از مناظره‌کنندۀ مطلوب در گفتمان انتخاباتی جمهوری اسلامی تا به امروز، تلقی فردی است که با دست‌گذاشتن بر نقاط ضعف شخصی طرف مقابل، وی را از صحنه خارج کند. به عبارت دیگر، صحنه مناظره بیش از صحنه ارائه تفکر و ایده و برنامه، به رینگ بوکس می‌ماند. رینگ بوکسی که مردم به دنبال این هستند که بوکسور آن‌ها با ضربۀ محکم‌تری بر نقاط حساس طرف مقابل، او را از صحنه بیرون کند. مهم این نیست که هرکدام از طرفین چه می‌گویند؛ مهم این است که آن‌چه را می‌گویند با بلندترین صدا، قاطعانه‌ترین لحن و تندترین شکل ممکن بگویند که طرف مقابل را آچمز کنند. کلوسئومی مدرن با گلادیاتورهایی به زبان فارسی در لباس آخوند و سردار و دانشگاهی و بازاری و … . مردم از ضربۀ نهایی لذات می‌برند. ضربه‌ای که تشویقی شدید را در پی دارد.

البته که با توجه به تقویت چنین سلیقه‌ای در میان مردم، و حتی در میان نخبگان کشور(اعم از دانشگاهی و حوزوی) طبعاً بایستی چه در این دوره و چه در دوره‌های بعد، کشور ما منتظر رییس‌جمهورهایی باشد که بیش از تفکر، صاحب صدای بلند باشند و بیش از قدرت مدیریت، قدرت به‌چالش طرف مقابل با دست گذاشتن بر نقاط ضعف شخصی را داشته باشند. رییس جمهورهایی که بیش از مکتب قرآن در مکتب سوفیسط‌های باستانی آموزش دیده باشند و ابزار مغالطه و سفسطه را بهتر به‌کار گیرند.

چنین شرایطی، انواع و اقسام تلاش‌ها از جمله یارکشی پوششی، تشبث به آمار و ارقام درست و غلط، توهین و تهمت و دروغ و … را کاملا مشروع می‌کند و همین‌هاست که ذائقۀ مخاطب را بیش از پیش به سوی رینگ بوکس تحریک می‌کند.

آقای رییسی روز گذشته و البته از ابتدای کاندیداتوری خود با طرح شعار از بین بردن لانه‌های فساد و ساختارهای مفسد وارد عمل شده است. ساختارهای مفسدی که گاه از جانب جامعه مورد انتقاد قرار می‌گیرند(مانند ساختارهای مالی مفسد) و ساختارهای مفسدی که گاه مورد تأیید مردم نیز قرار می‌گیرند(مثل برخی از انواع زرنگ‌بازی طنزگونه).

نظام مناظرات انتخاباتی نیز چنین شرایطی را دارد. آقای رییسی می‌تواند نومن ببعض و نکفر ببعض کند و تنها به دسته‌ای از فسادها بپردازد که مورد انتقاد مردم است یا این‌که تمامی لانه‌های فساد را هدف قرار دهد که این شیوۀ مناظره نیز یکی از آن‌هاست.

پر واضح است که ایشان به دلیل خطیب بودن و سخنور بودن، توان آن را دارند که با تن صدای بالا، به شخص(نه شخصیت) مقابل بتازند. اما با زیرکی تمام در مناظره‌ای که دعوا به دعوای اشخاص بدل شد خود را وارد بازی نکردند و با لحنی آرام و منطقی، به شخصیت دولت انتقاد کردند. و البته اگر لازم باشد، انتقاد به شخصیت را با صدای بلندتری نیز انجام خواهند داد.

آقای رییسی به دنبال ارائۀ تراز دیگری از نظام کاندیداتوری هستند. لذا ایشان را نه می‌توان به بهانۀ ساکت بودن در تراز میرسلیم و هاشمی‌طبا قرار داد و نه به دلیل سخنوری و صدای بلند در تراز سایر کاندیداها.

ممکن است گفته شود این رویه، رأی آور نیست. که در پاسخ باید گفت مردم اگر الگوی مناسب به آن‌ها به طور صحیح منتقل شود با آغوش باز می‌پذیرند. و این وظیفۀ مبلغین ستاد آقای رییسی است.